Polski rynek logistyki kontraktowej przeżywa rewolucję. Automatyzacja i robotyzacja stają się nieodzownym elementem nowoczesnych magazynów. Eksperci branżowi omawiają wyzwania i korzyści, które niesie ze sobą ta transformacja. Czy Polska jest gotowa na przyszłość zdominowaną przez inteligentne technologie? Czy intralogistyka ma szansę na szybsze małżeństwo z digitalem?
Wczoraj, 11 lipca o 10:00 odbyła się debata dotycząca najnowszego raportu Polskiego Instytutu Transportu Drogowego na temat automatyzacji magazynów. Czego mogliśmy się dowiedzieć od ekspertów?
Stan rynku magazynowego w Polsce
Według WLL w 2023 r. na europejskich rynkach wynajęto 24,5 miliona m², zbliżając się do poziomów sprzed pandemii. W Polsce popyt brutto osiągnął 5,1 miliona m², nieznacznie przekraczając pięcioletnią średnią.
Wspomniana agencja nieruchomości komercyjnych wskazuje też, że rynek zdominowali operatorzy logistyczni (37,3%) i sieci handlowe (36,9%), z istotnym udziałem e-commerce (600 000 m²). Wskaźnik pustostanów pozostał poniżej 8% (7,7%). Nowa podaż wyniosła 3,95 miliona m², co stanowiło spadek o 13% w porównaniu do rekordowego 2022 r. Całkowite zasoby magazynowe przekroczyły 32,87 miliona m², z czego 76% znajdowało się w pięciu wiodących regionach.
Pod koniec 2023 r. zasoby w budowie wyniosły 2,78 miliona m², a deweloperzy rozpoczęli projekty o powierzchni 700 000 m². JLL mówi też, że średni roczny wzrost stawek wynajmu w 2023 r. wyniósł 5%, z podwyżkami głównie dla nowych, zaawansowanych technicznie projektów. Czynsze w Wielkiej Piątce osiągały 3,5 – 5,5 euro/m²/miesiąc dla podmiejskich parków logistycznych, a lokalizacje miejskie utrzymały maksymalne stawki na poziomie 8,5 euro/m²/miesiąc. Stopy kapitalizacji dla najlepszych obiektów magazynowych wynosiły 6,50% – 6,75%.
Innowacje w polskich magazynach cenione za granicą!
Polski rynek magazynowy przeżywa okres dynamicznego rozwoju. Jak wskazuje Sylwia Jagódka, prezes Magazyny123 mówi, że jest to spowodowane głównie położeniem naszego kraju. Polska stała się idealnym miejscem do obsługi klientów zarówno z Zachodu, jak i ze Wschodu. Ekspertka mówi, że nasze nowoczesne obiekty często zaskakują zagranicznych partnerów, którzy przyjeżdżają na wizyty studyjne. Obserwując ich reakcje, można zauważyć, jak bardzo doceniają polskie innowacje.
Na naszym rynku przemysłowym panuje wysoka konkurencja. Deweloperzy robią wszystko, by sprostać rosnącym wymaganiom klientów. Dostarczają powierzchnie magazynowe szybko i w atrakcyjnych cenach, a jednocześnie dbają o ekologiczne rozwiązania i optymalizację kosztów. Klienci coraz częściej potrzebują powierzchni na „wczoraj”, co stanowi spore wyzwanie. Nowoczesne technologie mogą ułatwiać, ale też komplikować negocjacje między stronami. Wdrażanie technologii wymaga bowiem zmian w istniejących budynkach, co bywa kosztowne i czasochłonne
podkreśla Sylwia Jagódka, CEO Magazyny123.
Wyzwania technologiczne
Klienci coraz chętniej korzystają z automatyzacji, jednak nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem. Jagódka wspomina przypadki, gdy próby implementacji technologii kończyły się rezygnacją ze względu na opór pracowników lub brak odpowiednich warunków technicznych. Niektórzy klienci, bez wsparcia ekspertów, wybierali lokalizacje, gdzie nie było wystarczającej ilości energii elektrycznej.
Doświadczeni gracze rynku wiedzą, że nowoczesne technologie wymagają odpowiedniego przygotowania i skali biznesu. Automatyzacja i boty nie są dostępne na „wczoraj”, ale są kluczowe dla długoterminowej optymalizacji procesów. Dzięki temu polski rynek magazynowy świetnie radzi sobie z łączeniem potrzeb użytkowników i deweloperów, dostarczając rozwiązania na najwyższym poziomie
dodaje ekspertka.
Deweloperzy dysponują zazwyczaj nadwyżkami powierzchni na wszystkich rynkach, ale trudno to połączyć, dlatego że w grę wchodzą nowoczesne technologie, których wdrożenie wymaga pewnych zmian technologicznych w całej organizacji. Często łatwiej i taniej jest wybudować nowy budynek niż zainstalować usprawnienia technologiczne w istniejących obiektach.
Automatyzacja i robotyzacja w logistyce kontraktowej – raport
Badania przeprowadzone przez FM Logistic pokazują, że 82% organizacji uznaje częściową automatyzację za normę we wszystkich typach magazynów. Szymon Mikołajczak z FM Logistic zauważa, że 11% ich klientów w pełni zautomatyzowało swoje operacje. Badania wskazują również, że duże organizacje są bardziej skłonne do wdrażania automatyzacji niż mniejsze firmy.
Jeśli chodzi o polski rynek, zauważalny jest też dosyć istotny trend, że w znakomitej większości są to duże organizacje. Jeśli chodzi o biznes FMCG, to 30% organizacji dużych wchodzi tutaj w pełną lub częściową automatyzację. Jeśli chodzi o e-commerce, to jest aż 43%. Średnie i małe firmy rzadziej korzystają z zaawansowanych technologii. W e-commerce tylko 9% średnich firm i 4% małych organizacji wdrożyło automatyzację. Te różnice pokazują, kto może sobie pozwolić na takie inwestycje.
dodaje Szymon Mikołajczak, Senior Business Development Director FM Logistic.
Raport FM Logistic pokazuje również zróżnicowanie geograficzne w automatyzacji. Klienci we Francji, Polsce i Indiach różnią się pod względem adaptacji technologii. Badanie wskazuje, że specyfika lokalnego rynku ma wpływ na strukturę wdrożeń.
Z kolei, nasz najnowszy raport omawia transformację struktury logistycznej w Polsce oraz poziom zaawansowania technologicznego w magazynach.
Omawiamy stan obecny branży magazynowej w Polsce i jaki jest poziom zaawansowania technologicznego w polskich magazynach
zachęca Artur Lysionok, współtwórca raportu.
Raport przedstawia również, jakie technologie można wdrożyć w różnych strefach magazynowych, takich jak załadunek, składowanie czy pakowanie.
Kiedy operatorzy logistyczni zaczynają myśleć o automatyzacji w magazynach?
Anna Galas z DHL Supply Chain mówi, że teraz to właściwie prawie zawsze przy każdym większym projekcie operatorzy logistyczni rozważają mniej lub bardziej zaawansowaną automatyzację. Oczywiście myślenie, a wdrożenie nie są tożsame. Najpierw zwykle zaczyna się od analizy danych, wolumenów. Trzeba bowiem sprawdzić sens zastosowania danej automatyzacji. Nie mniej ważnym momentem jest określenie wskaźnika przewidywanego ROI – zwrotu z inwestycji.
Mimo, że zazwyczaj brakuje powierzchni, zasobów ludzkich, czy po prostu pieniędzy to automatyzacja na stałe wpisała się w rozważania przy nowych inwestycjach. Stała się naturalnym elementem procesu przygotowania całego projektu, nawet jeśli nie zostanie wdrożona. Powinna być jednak efektem analizy ekspertów. Specjaliści z doświadczeniem w różnych branżach i rynkach potrafią lepiej dopasować rozwiązania do aktualnych trendów, uwzględniając zmiany choćby w wolumenach e-commerce po pandemii.
Mając dużo różnych rozwiązań, zawsze mamy jakiś pomysł, żeby chociaż mały wycinek procesu zautomatyzować, żeby odciążyć pracę ludzką w magazynach, żeby przyspieszyć, żeby poprawić, żeby zoptymalizować powierzchnię składowania w magazynie. Klienci czasem przychodzą też do nas z gotowymi rozwiązaniami. Zwłaszcza gdy mają sprawdzone strategie z innych rynków i korzystają z konsultantów. W takich przypadkach staramy się zaangażować naszych ekspertów i inżynierów, aby dokładnie przeanalizować i ocenić proponowane rozwiązania. Chcemy mieć pewność, że obie strony w pełni rozumieją skutki i zalety automatyzacji
podkreśla Anna Galas, Business Development Director DHL Supply Chain.
Modele realizacji operacji magazynowych
Automatyzacja procesów magazynowych stała się kluczowym elementem współczesnych operacji logistycznych. Katarzyna Ostojska z Raben Logistics podkreśla, że współpraca z klientami w tym zakresie zależy od ich potrzeb i oczekiwań. Jak sama mówi: „Chciałabym, żeby magazyny, w których są moje towary, korzystały z większej automatyzacji.”
To wyzwanie, szczególnie w przypadku magazynów obsługujących wielu klientów z różnych branż. Odpowiednie dostosowanie się do indywidualnych wymagań klientów staje się kluczowe, ale coraz częściej obserwuje się otwartość na długoterminową współpracę. Ostojska podkreśla, że dłuższe kontrakty ułatwiają planowanie i wdrażanie automatyzacji.
Klienci sami też już widzą, że przy zwiększonym nakładzie wysiłku poniesionym na automatyzację, na wprowadzanie pewnych zmian, faktycznie opłaca się zawrzeć kontrakt na więcej niż standardowe 3 do 5 lat
mówi Katarzyna Ostojska, Marketing Manager w Raben Logistics Polska.
Klientom zależy na zwiększeniu efektywności operacyjnej, jednakże często obawy przed standaryzacją procesów były realnym wyzwaniem. Dziś rośnie świadomość, że standaryzacja może przynieść korzyści, zwłaszcza w kontekście planowania i optymalizacji działań logistycznych.
Rozmowa z klientami o automatyzacji jest teraz bardziej otwarta i partnerska. Oferując narzędzia takie jak wirtualne bliźniaki magazynów, operatorzy logistyczni mogą lepiej zilustrować potencjalne korzyści z zastosowania nowych rozwiązań. Jednakże wprowadzenie zmian wymaga czasu i dostosowania. Wiadomo, że w logistyce to nie jest tak, że klienta zaimplementujemy w tydzień, prawda? Dążenie do doskonałości w automatyzacji wymaga współpracy i adaptacji zarówno ze strony operatorów, jak i klientów. Ale postawa to może przynieść długoterminowe korzyści obu stronom
dodaje Katarzyna Ostojska.
Czynniki wzrostu trendu robotyzacji
Automatyzacja to jedyny sposób na to, żebyśmy mogli spokojnie spać, szczególnie w pikach sprzedażowych
podkreśla Ilona Miziewicz-Groszczyk.
Ekspertka podkreśla, że trend ten jest napędzany przez potrzebę zwiększenia efektywności i dokładności procesów magazynowych. Wynika z kilku powodów. Po pierwsze, tania siła robocza w Polsce jeszcze istnieje, więc firmy inwestują. Wysoka jest także rotacja pracowników, która daje się we znaki szczególnie w sezonach jak Black Friday. Automatyzacja staje się niezbędna, by sprostać oczekiwaniom klientów. Zwrot z inwestycji mimo, że na razie nie jest wysoki, może być kwestią czasu. Kluczowe jest mądre podejście do automatyzacji i podzielenie jej na etapy.
Przykłady wdrożeń technologicznych
Autostore to jedno z nowocześniejszych rozwiązań. Warto zwrócić uwagę na koszty serwisu i możliwość wprowadzania zmian. Czas reakcji i konserwacja są kluczowe. Automatyzacja na pewno się opłaci, ale trzeba wiedzieć, jak ją dobrze wdrożyć
mówi Ilona Miziewicz-Groszczyk, konsultant ds. nowych technologii.
W Czechach, blisko granicy z Polską, wdrożyliśmy Autostore dla klienta z branży Do It Yourself. Analizowaliśmy ogromną ilość SKU i musieliśmy dostosować rozwiązania do różnych kategorii produktowych. Autostore sprawdził się świetnie w obsłudze małych produktów, ale nie wszystko można zautomatyzować.
komentuje Szymon Mikołajczak, FM Logistic.
Automatyzacja musi być dostosowana do specyfiki produktów. Nie każde rozwiązanie pasuje do każdego magazynu. Warto włączyć konsultantów na wczesnym etapie, aby uniknąć problemów później
ponownie podkreśla Sylwia Jagódka, Magazyny 123.
My także mamy doświadczenie z montażem Autostore w istniejących magazynach. To możliwe, ale wymaga spełnienia wielu norm i dostosowania budynku. Prawdą jest, że mamy jeszcze niskie koszty pracy, ale świadomość inwestowania w przyszłość rośnie. Nawet jeśli automatyzacja nie jest teraz opłacalna, warto już teraz się uczyć i przygotowywać na przyszłość.
kwituje Anna Galas, Business Development Director DHL Supply Chain.
Autostore to nie jedyne rozwiązanie warte uwagi.
Przykładowo, FM Logistic wdrożyło rozwiązania automatyzacyjne w swoich operacjach e-commerce, korzystając z robotów Locus. Zamieniają kilkaset osób na kilkanaście osób i kilkadziesiąt robotów. Mikołajczak wyjaśnia, że roboty Locus są programowane tak, aby komunikować się z pracownikami w ich rodzimych językach, co znacząco ułatwia szkolenie i integrację nowych pracowników. Taki robot może przeszkolić pracownika bez bariery językowej w 5-10 minut. Dzięki temu nowy pracownik jest w stanie od razu pracować.
Z kolei Raben wykorzystuje roboty RPA do automatyzacji procesów biurowych. Katarzyna Ostojska dodaje, że zaoszczędziły firmie około 300 etatów miesięcznie i 6 milionów euro rocznie.
Bariery i szanse w implementacji automatyzacji
Automatyzacja i robotyzacja w polskich magazynach oferują wiele korzyści, ale niosą też pewne wyzwania. Szanse obejmują zwiększenie efektywności, poprawę dokładności realizacji zamówień oraz lepsze doświadczenia klientów. Z drugiej strony, przedsiębiorstwa muszą stawić czoła wysokim kosztom początkowym, złożoności technologii i obawom pracowników.
Szanse na rozwój
- Zwiększenie efektywności procesów: Automatyzacja pozwala na znaczną poprawę wydajności. Zastosowanie robotów, takich jak koboty wspierające picking, umożliwia realizację zamówień z mniejszą liczbą błędów. Przykłady firm, które zainwestowały w automatyzację, pokazują, że technologie te mogą przyczynić się do szybszego i dokładniejszego przetwarzania zamówień. Szymon Mikołajczak z FM Logistic podkreśla, że dokładność realizacji zamówień jest kluczowa w e-commerce, gdzie klient oczekuje szybkiej i precyzyjnej dostawy.
- Poprawa ergonomii i bezpieczeństwa Pracy: Automatyzacja eliminuje wiele ciężkich i monotonnych zadań, co poprawia warunki pracy. Anna Galas z DHL Supply Chain zwraca uwagę, że nowoczesne technologie przyciągają pracowników, którzy chcą pracować w innowacyjnym środowisku. Automatyczne systemy sortowania w magazynach zmniejszają konieczność podnoszenia ciężarów, co znacząco wpływa na ergonomię pracy.
- Przyciąganie i szkolenie pracowników: Pracownicy chętniej podejmują pracę w zautomatyzowanych magazynach, gdzie mogą nauczyć się obsługi nowoczesnych technologii. To również oznacza, że firmy muszą inwestować w szkolenia, aby pracownicy zdobywali nowe kompetencje związane z obsługą i projektowaniem tych systemów.
Bariery dla rozwoju
- Wysokie koszty inwestycji: Jednym z głównych wyzwań jest wysoki koszt początkowy związany z wprowadzeniem automatyzacji. Firmy muszą ponieść znaczące nakłady finansowe, co często wymaga długoterminowych kontraktów. Krótkie kontrakty, trwające trzy do pięciu lat, nie są wystarczające, aby zobaczyć zwrot z inwestycji. Szymon Mikołajczak zauważa, że coraz więcej firm zaczyna podpisywać dłuższe kontrakty, nawet na 10-15 lat.
- Złożoność technologii: Automatyzacja to skomplikowane zagadnienie, które wymaga zaawansowanej wiedzy i umiejętności. Wiele organizacji nie posiada jeszcze odpowiednich kompetencji, aby w pełni ocenić i wdrożyć te rozwiązania. Firmy muszą zainwestować w rozwój specjalistów, którzy będą potrafili ocenić i zarządzać złożonymi systemami automatyzacji.
- Obawy obecnych pracowników: Wprowadzenie robotów często budzi obawy wśród pracowników, którzy boją się utraty pracy na rzecz maszyn. Katarzyna Ostojska z Raben podkreśla, że ważne jest, aby firmy humanizowały technologię. Pracownicy powinni widzieć roboty jako narzędzia wspomagające ich pracę, a nie zagrożenie. Nadawanie robotom imion oraz tłumaczenie ich roli w procesie może pomóc w przełamywaniu tych obaw.
Przeczytaj: Jakie są bariery dla automatyzacji w polskich magazynach?
Podsumowanie
Automatyzacja i robotyzacja stają się nieodzownym elementem nowoczesnych magazynów w Polsce. Choć wdrożenie tych technologii wiąże się z wyzwaniami, korzyści są nie do przecenienia. Dzięki automatyzacji, polski rynek magazynowy może nadal rozwijać się dynamicznie, zwiększając swoją konkurencyjność na arenie międzynarodowej.
Nie ma odwrotu. Trzeba się już teraz nauczyć i przygotować na przyszłość
podsumowuje Artur Lysionok.
