Automatyzacja procesów magazynowych jest strategiczną decyzją, która wpływa na przyszłość całego biznesu. W Polsce nowoczesne technologie w magazynach są coraz popularniejsze. Jednakże wciąż istnieje wiele barier hamujących ich pełne wdrożenie. Raport „Automatyzacja i robotyzacja w logistyce kontraktowej. Trendy i zastosowanie konkretnych technologii” omawia szereg ciekawych tematów, w tym główne przeszkody i potencjalne szanse wynikające z implementacji nowych intralogistycznych technologii.
Cyfryzacja magazynów staje się niezbędna
Raport opublikowany przez FM Logistic w lutym 2023 roku, pokazał, że aż 82% organizacji uważa częściową automatyzację za normę we wszystkich typach magazynów. Dodatkowo, wiele firm planuje w przyszłości całkowitą automatyzację swoich obiektów. Aż 76% firm posiadających częściowo zautomatyzowane magazyny obsługujące e-commerce. Oraz 45% firm z częściowo zautomatyzowanymi magazynami obsługującymi tradycyjne kanały sprzedaży. Zatem automatyzacja jest coraz bardziej „sexy” w magazynach.
Globalne trendy w automatyzacji
Według raportu Międzynarodowej Federacji Robotyki (IFR) z 2024 roku, globalna robotyzacja podąża w pięciu głównych kierunkach: zastosowanie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, rozszerzenie zastosowania co-botów (robotów współpracujących), popularyzacja manipulatorów mobilnych, wykorzystanie cyfrowych bliźniaków oraz rozwój robotów humanoidalnych. Te innowacje stanowią fundament przyszłościowej wizji przemysłu, gdzie automatyzacja i robotyzacja mają kluczową pozycję.
Cała logistyka chce być “auto”
Widać to w tendencjach całej logistyki. Nie tylko magazyny dążą do autonomizacji. Coraz szybszy wyścig panuje na rynku samochodów ciężarowych. W Polsce zaczynają się prace nad lewitującą auto-koleją. Także na morzach widać ewolucję. Chińskie Ministerstwo Transportu wydało zarządzenie, zgodnie z którym do 2027 r. podniesiony będzie poziom cyfryzacji w portach i na śródlądowych drogach wodny. Następnie Chińczycy chcą zrealizować największe inwestycje w automatyczne terminale, wykorzystujące łączność 5G do zarządzania pracą suwnic i wózków terminalowych, a także technologie AI, internetu rzeczy i zarządzania w chmurze.
Polska w tyle, ale zaczyna nadrabiać
Polska nadal znajduje się daleko w tyle za liderami globalnej robotyzacji, takimi jak Korea Południowa czy Niemcy. Jednak ostatnio notuje stopniowy wzrost udziału firm korzystających z automatyzacji.
Najnowszy raport PITD o automatyzacji logistyki kontraktowej wskazuje, że w latach 2021-2023 udział ten wzrósł z 4,6% do 6%, co pokazuje rosnącą świadomość i adaptację nowoczesnych technologii w polskim przemyśle.
Co oznacza, że coraz więcej polskich logistyków zauważa, że automatyzacja może zwiększyć ich wydajność i poprawiać doświadczenia klientów, co wpłynie na ich konkurencyjność. Wprowadzenie systemów takich jak AutoStore czy robotów Locus, znacząco podnosi wydajność operacyjną, zmniejsza błędy oraz zwiększa dokładność kompletacji zamówień. Pomimo tego, w 2022 roku liczba zainstalowanych robotów na 10 tysięcy pracowników w Polsce wynosiła zaledwie 71, co stanowi około połowę średniej europejskiej.
Przykład wdrożenia
Firma FM Logistic jest doskonałym przykładem, jak mądrze wprowadzone zmiany technologiczne mogą wpływać na jakość procesów magazynowych. Wdrożenie robotów wspomagających kompletację zamówień oraz zaawansowanych systemów pakowania zwiększyło efektywność operacyjną i ergonomię stanowisk pracy. Inwestycje w automatyzację przyniosły firmie wymierne korzyści, w postaci zwiększenia współczynnika wypełnienia samochodów o 30%.
Zagrożenia związane z automatyzacją magazynu
Wprowadzenie nowoczesnych technologii do magazynów wiąże się zarówno z licznymi szansami, ale przedsiębiorstwa muszą zmierzyć się z licznymi wyzwaniami.
Wysoki koszt inwestycji
Jedną z głównych barier jest wysoki koszt wprowadzenia nowych technologii. Inwestycje w zaawansowane systemy zarządzania magazynem, automatyzację procesów czy technologie IoT są kosztowne, zwłaszcza dla mniejszych firm. Dodatkowo, konieczność przeszkolenia personelu lub zatrudnienia specjalistów generuje dodatkowe koszty.
Anna Galas z DHL Supply Chain wskazuje, że mimo planów zmian w magazynach, koszty często powodują opóźnienia w decyzjach inwestycyjnych.
Amortyzacja
Implementacja technologii w magazynach typu multicustomer jest wyzwaniem ze względu na amortyzację. Magazyny te obsługują różnorodne towary, co wymaga zastosowania technologii mogących efektywnie zarządzać różnymi specyfikacjami produktów.
Łukasz Lewicki z Rohlig SUUS Logistics podkreśla, że konieczne jest planowanie technologii już na etapie budowy magazynu, aby sprostać różnorodnym wymaganiom klientów.
Odpowiednie uprawnienia personelu
Obsługa nowoczesnych narzędzi często wymaga specjalistycznych uprawnień. Pracownicy muszą być przeszkoleni do obsługi zaawansowanych systemów, co może być czasochłonne i kosztowne. Ponadto, w przypadku usterek technicznych, konieczna jest obecność techników zdolnych do szybkiej naprawy sprzętu.
Opór ze strony personelu
Wprowadzenie nowych technologii może spotkać się z oporem pracowników. Obawy o utratę pracy, trudności w nauce nowych systemów oraz brak zaufania do nowych rozwiązań mogą prowadzić do niechęci wobec zmian. Ale jak zauważa Anna Galas, automatyczne magazyny często stają się atrakcyjnym miejscem pracy, rozwijającym nowe kompetencje i zwiększającym zadowolenie pracowników.
Integracja z istniejącymi systemami
Integracja nowych technologii z istniejącymi systemami zarządzania magazynem może być skomplikowana. Brak kompatybilności może prowadzić do poważnych problemów operacyjnych i utrudniać efektywne funkcjonowanie magazynu. Łukasz Dziadczyk z Rohlig SUUS Logistics zaznacza, że wprowadzanie nowych technologii wymaga starannego planowania, aby uniknąć długotrwałych i kosztownych instalacji.
Szanse wynikające z implementacji nowych technologii
Mimo barier, raport Polskiego Instytutu Transportu Drogowego wskazuje na wiele korzyści wynikających z implementacji nowych technologii. Automatyzacja procesów magazynowych zwiększa wydajność i redukuje błędy ludzkie.
Dawid Kwiatkowski w raporcie podkreśla, że robotom zajmującym się czasochłonnym zadaniem transportu pobranych przedmiotów, pracownicy mogą skupić się na samym procesie kompletacji, zmniejszając obciążenie fizyczne i zmęczenie.
Uwolnienie pracowników od monotonnych i wymagających fizycznie zadań zwiększa ich zadowolenie. Szczęśliwi pracownicy są bardziej zmotywowani i pozostają w firmie
zapewnia Digitalization Manager Operations Excellence, DHL Supply Chain.
Technologie takie jak RFID i roboty magazynowe pozwalają na szybsze i bardziej efektywne zarządzanie zapasami. Real-time monitoring umożliwia lepsze śledzenie zapasów i szybsze reagowanie na zmiany w popycie.
Nowoczesne technologie mogą również wspierać zrównoważony rozwój magazynów. Optymalizacja tras, redukcja zużycia energii oraz wykorzystanie ekologicznych materiałów przyczyniają się do zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko. Dodatkowo, wyposażenie magazynów w najnowsze technologie daje przewagę konkurencyjną, umożliwiając lepszą obsługę klientów i budowanie silniejszych relacji biznesowych.
|
Szanse |
Bariery |
|
szybsze zarządzanie zapasami |
wysokie koszty implementacji |
|
zmniejszenie obciążenia fizycznego pracowników |
amortyzacja |
|
poprawa doświadczenia końcowego klienta |
brak odpowiednich uprawnień personelu |
|
szybsze reagowanie na zmiany popytowe |
opór ze strony personelu |
|
efektywniejsze wykorzystanie danych |
integracja nowych technologii z istniejącymi |
Automatyzacja magazynów przez czołowych deweloperów
Deweloperzy magazynów, tacy jak Panattoni, Prologis, Hillwood, GLP, 7R, LCUBE, White Star, SEGRO oraz MDC2, wprowadzają nowoczesne technologie w swoich obiektach.
Panattoni
Panattoni stosuje nowoczesne technologie w magazynach, takie jak izolacja ścian i dachów, wentylacja z rekuperacją, oświetlenie LED, zewnętrzne czujniki zmierzchu, wewnętrzne czujniki ruchu, odzysk ciepła z urządzeń chłodniczych i rekuperatory powietrza. Systemy detekcji wycieków, perlatorów i wykorzystanie wody szarej sprzyjają oszczędzaniu wody. Zaawansowane systemy zarządzania budynkami, jak BMS, optymalizują zużycie energii i wody. Dachy nowych inwestycji są przygotowane pod instalację paneli fotowoltaicznych. Przykładem jest fabryka Danfoss w Grodzisku Mazowieckim i Panattoni Park Konin.
Prologis
Prologis tworzy parki biurowo-magazynowe z oświetleniem LED, zwiększoną izolacyjnością ścian i dachu, świetlikami, kolektorami słonecznymi do ogrzewania wody i panelami fotowoltaicznymi. Koszty użytkowania są przewidywane i zarządzane przez systemy zarządzania obiektami oraz elektroniczne systemy zgłaszania usterek.
Hillwood
Hillwood instaluje czujniki ruchu i panele fotowoltaiczne. Oświetlenie zewnętrzne jest dostosowane, aby minimalizować rozproszenie światła, działa na poziomie 25% mocy w nocy, zmniejszając zanieczyszczenie światłem. Oprawy i urządzenia są przewidziane na 25 lat, co minimalizuje potrzebę wymiany i generowania odpadów.
GLP
GLP w Polsce stosuje smart metering, sterowanie oświetleniem DALI i przygotowuje dachy pod instalację paneli fotowoltaicznych. Nowoczesne systemy termowizyjne są używane do kontroli izolacji. Firma deklaruje otwartość na implementację dodatkowych technologii sugerowanych przez klientów.
7R
7R realizuje inwestycje w duchu strategii dekarbonizacji, z proekologicznymi rozwiązaniami obniżającymi emisję CO2 i zużycie energii. Obejmuje to modelowanie termiczne, oświetlenie LED, szczelność powietrzną, systemy odzysku ciepła, pompy ciepła i panele fotowoltaiczne.
LCube
LCube stosuje inteligentne systemy monitoringu ugięcia dachów, smart metering, energooszczędne oświetlenie LED aktywowane przez czujniki ruchu oraz destryfikatory. Realizuje retencję wody deszczowej.
White Star
White Star posiada obiekty z certyfikatami energooszczędności. Stosuje armaturę o niskim przepływie wody oraz systemy monitoringu kluczowych układów. Informacje o awariach są przesyłane SMS-em, a monitoring pracy pompy dobijającej na instalacji tryskaczowej jest prowadzony.
SEGRO
SEGRO wykorzystuje platformę BMS, systemy sterowania oświetleniem DALI i oświetlenie LED, które zwiększa bezpieczeństwo i oszczędność energii. Energia słoneczna jest wykorzystywana, a pompy ciepła służą do ogrzewania budynków i podgrzewania wody użytkowej.
MDC2
MDC2 oferuje pełne zaplecze technologiczne i monitoring obiektu 24/7. Budynki zarządzane są przez systemy inteligentne z możliwością instalacji czujników ruchu lub systemu oświetlenia DALI. Dachy są przygotowane pod instalację paneli fotowoltaicznych, a izolacyjność ścian i dachu została zwiększona.
Wyzwania przyszłości
Sektor logistyczny stoi przed wyzwaniami związanymi z globalizacją, internacjonalizacją działalności oraz rewolucją technologiczną. Wprowadzenie technologii informacyjno-telekomunikacyjnej, automatyzacja procesów gospodarczych oraz customizacja produktów wymagają większej elastyczności i szybszej adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych. Przedsiębiorstwa logistyczne muszą poprawiać obsługę procesów poprzez lepsze wykorzystanie zasobów oraz wdrożenie innowacyjnych rozwiązań, ale czy są tego świadome i je na to stać?
Podsumowanie
Automatyzacja i robotyzacja magazynów w Polsce mają ogromny potencjał, ale wymagają przemyślanych inwestycji i strategii zarządzania zmianą. Firmy muszą balansować korzyści wynikające z nowoczesnych technologii z wyzwaniami, które te technologie niosą, aby w pełni wykorzystać ich potencjał. Mimo licznych barier, implementacja nowych technologii w magazynach otwiera drzwi do wielu możliwości, które mogą znacząco poprawić operacje logistyczne, zwiększyć efektywność oraz przynieść przewagę konkurencyjną na rynku. Nowoczesne technologie w magazynach przyczyniają się do optymalizacji procesów, zwiększenia wydajności, zadowolenia pracowników oraz zrównoważonego rozwoju.
NAjwięksi polscy deweloperzy stosują już zaawansowane systemy zarządzania, instalacje fotowoltaiczne, oświetlenie LED, systemy BMS oraz pompy ciepła. Dzięki temu minimalizują zużycie energii i wody, zwiększają efektywność energetyczną i ograniczają ślad węglowy swoich inwestycji. Warto więc pójść ich śladem i inwestować w innowacje, aby sprostać wymaganiom współczesnego rynku i budować silniejsze relacje biznesowe.
Automatyzacja centrów dystrybucyjnych powinna być priorytetowym zadaniem dla większości firm. Oczywiście wdrożenie takich technologii nie jest pozbawione wyzwań. Jedną z głównych barier jest koszt inwestycji, który może być trudny do udźwignięcia dla mniejszych przedsiębiorców. Dodatkowo, integracja zaawansowanych systemów z istniejącymi strukturami organizacyjnymi wymaga specjalistycznej wiedzy i przeszkolenia personelu, co generuje dodatkowe koszty. Niemniej jednak korzyści płynące z automatyzacji magazynów są niepodważalne, o czym dokładnie napisano w raporcie. Weźmy chociażby systemy takie jak WMS i WCS i ich liczne moduły – umożliwiają one optymalizację procesów kompletacji, sortowania i zarządzania ruchem towarów, co przekłada się na zmniejszenie liczby błędów nawet do 99 proc. w porównaniu z tradycyjnymi metodami zarządzania. Implementacja technologii takich jak układnice paletowe, przenośniki przemysłowe czy roboty antropomorficzne przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa pracy i efektywności operacyjnej. Korzyści są wymierne i łatwo je obliczyć. Wszyscy eksperci, z którymi przeprowadzałem rozmowy na potrzeby publikacji, traktują automatyzację jako niezbędną inwestycję, która zwraca się bardzo szybko
mówi Artur Lysionok, jeden z autorów raportu.
Wdrażanie nowoczesnych technologii w magazynach warto planować przed wyborem lokalizacji: odpowiednie przygotowanie obiektu na etapie budowy, czyli uwzględnienie wysokości hali, grubości czy wytrzymałości posadzki albo siatki słupów wydaje się zaleceniem technicznym, ale może ułatwić wdrażanie technologii, obniżyć koszty przystosowania albo utrudnić lub wręcz uniemożliwiać wdrażanie nowoczesnych rozwiązań. Na rynku wrocławskim odnotowaliśmy sytuacje, w których po podpisaniu umowy najmu konieczne okazało się wzmocnienie posadzki przez wylanie dodatkowej warstwy betonu w części magazynu (trzeba wówczas zadbać o zminimalizowanie różnic w wysokości na całej powierzchni) albo zwiększenie mocy prądu (co zawsze jest kosztowne i czasochłonne a nie zawsze jest w ogóle możliwe)
mówi Sylwia Jagódka, CEO Magazyny 123.
