W ostatnich trzech latach branża TSL funkcjonowała w cieniu Pakietu Mobilności, pandemii COVID-19, wojny na Ukrainie. Obecnie musi zmierzyć się ze stałą niepewnością, galopującą inflacją i spowolnieniem gospodarczym. Jak do tej pory polski transport ze wszystkich kryzysów wychodził obronną ręką. O faktycznej kondycji branży TSL, jej największych wyzwaniach i rysującej się przyszłości mówiła dr inż. Justyna Świeboda w podcaście „Szybka 5” Cartrack Polska.
Przewidywalność już dawno za nami
Ostatnie trzy lata dla branży TSL można porównać do całego trzydziestolecia. Nasycenie nieprzewidywalnych zjawisk, takich jak: Pakiet Mobilności, pandemia COVID-19, wojna na Ukrainie, przewyższało wcześniejszy okres. Do Pakietu Mobilności branża była przygotowana najlepiej, ponieważ od wielu lat mówiono o jego założeniach. Był czas na dostosowanie się. Reszta przyszła niespodziewanie. Wskazane kryzysy skutkowały też docenieniem polskich kierowców i przewoźników. W najtrudniejszym okresie dowozili oni ładunki do miejsc, gdzie było najwięcej zarażonych. Zachowano ciągłość dostaw. Kierowcy ryzykowali wożąc tam towary. Jak wybuchła wojna, to przewoźnicy udostępniali flotę i kierowców, dostarczając towary, pomoc humanitarną i ewakuując ludzi. Zdaliśmy wtedy egzamin z człowieczeństwa na piątkę
wskazuje dr inż. Justyna Świeboda.
Niedobór kierowców stałym problemem branży TSL
Polska branża TSL jest europejskim potentatem. Niestety też od wielu już lat odczuwalnym problemem jest pogłębiająca się luka kadrowa wśród kierowców. Polski Instytut Transportu Drogowego od sześciu lat bada zarobki kierowców zawodowych w Polsce i najskuteczniejsze sposoby ich pozyskiwania oraz zatrzymania w miejscu pracy. W tym roku planowana jest już szósta edycja raportu o zarobkach kierowców.
Największe niedobory truckerów widoczne są w Polsce, Niemczech, Francji. Szacuje się, że w Polsce brakuje ok. 150 tys. kierowców. Z kolei we Francji problemem jest zaawanasowany wiek, powyżej 60 roku życia, u znacznej liczby kierowców. Branża ratuje się personelem z zagranicy. Najwięcej, bo blisko 80% pochodzi z Ukrainy. Liczną grupę stanowią też Białorusini – ok 20%. W Polsce coraz częściej firmy pozyskują kierowców z dalekich rejonów świata, np. z Indii, Pakistanu, Półwyspu Arabskiego, czy Filipin. Priorytetem przy zatrudnianiu jest doświadczenie 3-5 lat za kółkiem. Najchętniej wybiera się kierowców z Półwyspu Arabskiego, ponieważ transport drogowy jest tam najbardziej zbliżony do polskiego
przedstawia dr inż. Justyna Świeboda.
POBIERZ bezpłatny raport: Zarobki kierowców zawodowych w Polsce
Nie tylko pieniądze motywują kierowców do pracy
Badania prowadzone przez Polski Instytut Transportu Drogowego wskazują, że to nie wynagrodzenie jest najważniejszym kryterium przy utrzymaniu kierowcy w firmie. Przedsiębiorstwa stawiają na bezpieczeństwo. Nowoczesna flota, wyposażona zamiast w zwykłe lusterka, w kamery i systemy informujące o zagrożeniach na trasie. Co więcej, ważna jest optymalizacja tras, aby truckerzy nie marnowali go i mogli dzięki temu realizować swoje plany lub wypocząć. Firmy stosują także szkolenia i konkursy z ecodrivingu z elementami grywalizacji. Jako PITD ruszyliśmy wraz z TVM, Transspeed i InPostem z kampanią „Respect my way”, która ma zachęcić młode osoby do wykonywania zawodu kierowcy. Doceńmy pracę kierowców, bo bez nich będziemy mieli puste półki w sklepach
przekonuje dr inż. Justyna Świeboda.
Zielona rewolucja w transporcie, fakt czy mit?
Polski Instytut Transportu Drogowego we współpracy z Betacom opublikował raport „Zielona rewolucja w transporcie intermodalnym. TMS i nowoczesne technologie”. Prześwietlił w nim wyzwania dla firm, jakim były: „Zielony ład”, cyfryzacja floty i zamknięcie szlaków handlowych. Raport wskazał także, jakie są najważniejsze priorytety, związane z nowoczesnymi technologiami. Zaliczyć możemy do nich: cyberbezpieczeństwo, cyfryzację oraz politykę paperless.
Raport powstał między innymi, aby sprawdzić czy przewoźnicy widzą potencjał w transporcie intermodalnym na zredukowanie braku kierowców. Do tego w 2030 wejdą przepisy o redukcji gazów cieplarnianych, które mają ograniczyć emisję do poziomu 55% z 1990 roku. Poruszono w nim zagadnienie ekologii, braku kierowców. Badano, czy transport intermodalny i nowoczesne systemy są w stanie zniwelować wskazane problemy. Wśród głównych wniosków okazało się, że połowa osób, która wykonywała transport intermodalny, stosowała go głównie ze względu na niskie koszty. Dodatkowo ponad połowa respondentów uważała, że transport intermodalny może rozwiązać problem z brakiem kierowców. 70% przedsiębiorstw wprowadzało nowe rozwiązania, aby być bardziej ekologicznym. Ekologia w tej chwili to nie trend, ale realne rozwiązania i działania. Eksperci branżowi mówią, że jeśli firma nie jest już pro-ekologiczna, to kontrahenci często nie chcą już z nią współpracować. Dla przykładu firma Raben rozwija transport intermodalny. Jednym pociągiem może przewieźć nawet 40 kontenerów. Zastępuje to 40 kierowców, a na ostatniej mili łatwiej znaleźć jest personel. Inna jest specyfika ruchu lokalnego
przedstawia dr inż. Justyna Świeboda.
POBIERZ bezpłatny raport: Zielona rewolucja w transporcie intermodalnym. TMS i nowoczesne technologie
Branża TSL oprze się na nowoczesnych technologiach
Cyfryzacja i automatyzacja jest niezbędna dla stabilnego rozwoju branży TSL. Optymalizacja i eliminacja rutynowych procesów, powiązana z automatyzacją przeładunków dzieje się już na naszych oczach.
Procesy automatyzacji zwiększają wydajność i pozwalają na rozwój i większą konkurencyjność firm. Podnosi to też bezpieczeństwo kierowców i operatorów maszyn. Do tego dochodzą rozwijające się algorytmy sztucznej inteligencji (AI). Będzie ona miała wpływ na całą branżę i jej przyszłość. Chat GPT – ostatnio jest o tym głośno. Dzięki niemu w czasie rzeczywistym będzie można zadawać pytania o wysyłki, trackingi, czas dostarczania towarów. W sposób automatyczny będzie możliwość dokonywania zakupów. Generalnie jest to usprawnianie i przyspieszenie komunikacji między uczestnikami łańcucha dostaw. Operatorzy logistyczny zdejmą z siebie rutynowe czynności. To jest przyszłość od której nie ma odwrotu
prognozuje dr inż. Justyna Świeboda.
Nowoczesny menedżer TSL z podpisem elektronicznym
Zbędne jest według mnie drukowanie i podpisywanie papierowych dokumentów. Każda osoba na funkcji zarządczej powinna według mnie mieć podpis elektroniczny. Powinna to być podstawa funkcjonowania nowoczesnej firmy. List przewozowy CMR w papierowej formie to archaizm. Powinno się wdrożyć e-CMR. Stosowne systemy istnieją na rynku już dziś, ale nie ma wciąż przepisów, które umożliwiłyby wprowadzenie go w życie. Jako PITD działamy wraz z GS1 w grupie roboczej, której celem jest wprowadzenie zmian w ustawie, aby możliwe było wykorzystanie elektronicznej dokumentacji w praktyce
zaznacza dr inż. Justyna Świeboda.