Według danych GITD w roku 2021 w Polsce było ważnych 103 766 świadectw kierowców z Ukrainy. Stanowili oni największą grupę zagranicznych truckerów. Wybuch wojny i mobilizacja spowodowały wyjazd znacznej ich liczby i pogłębienie się luki kadrowej. Braki możliwości wywozu towarów skutkowały wprowadzeniem w życie przepisów ułatwiających zagranicznym przedsiębiorcom otrzymanie licencji transportowej na Ukrainie. W jaki sposób pozyskać kierowcę ze wschodu? Co należy zrobić, aby firma transportowa na Ukrainie została zarejestrowana przybliżyła mec. Svitlana Strachowicz, podczas prelekcji: „Wynajmowanie kierowców od firm zagranicznych. Czy to jest dozwolone?”, w trakcie konferencji New Horizon’s23, zorganizowanej przez Transport Managera.
Ciągniki tylko na ukraińskich rejestracjach
Podstawowym wymogiem na Ukrainie jest posiadanie ukraińskich numerów rejestracyjnych. Dotyczy to wszystkich ciągników, w użyciu danego podmiotu prawnego. Jednakże tytułem prawnym do pozyskania ciągnika nie musi być stosunek własności, tylko umowa najmu. Przykładowo, wynajmując ciągnik od polskiej firmy transportowej należy go przerejestrować na ukraińskie tablice na cały okres najmu. Z właściwego urzędu otrzymamy dowód rejestracyjny i ukraińskie tablice. Z kolei nasze dokumenty i tablice pozostawiamy w tym urzędzie, na czas obowiązywania ukraińskich dokumentów. Po sprowadzeniu pojazdu pozostaje obowiązek opłacenia podatku VAT w wysokości 23% wartości celnej ciągnika. Musi on być płacony przez cały okres najmu w wysokości 2%, co miesiąc od obliczonej kwoty VAT-u
dodaje mec. Svitlana Strachowicz, radca prawny i partner w Kancelarii TSL Lawyers.
Rygorystyczne zasady wyjazdów kierowców z Ukrainy
Mobilizacja spowodowała, że trudno obecnie jest wyjechać kierowcom z Ukrainy. Zakaz opuszczania kraju dotyczy kierowców w wieku między 18-60 lat. Eksperci wskazują jedynie na dwie usankcjonowane prawem możliwości wyjazdu z Ukrainy.
Kierowcy mogą wyjechać, jeżeli przewożą ładunki humanitarne. Firma transportowa musi współpracować z organizacją, która wysyła / odbiera lub w jakiś sposób monitoruje przepływ ładunków humanitarnych na Ukrainę. Należy uzyskać na to dokument potwierdzający. Wtedy firma może wystąpić do ukraińskiego ministerstwa odpowiedzialnego za transport o wydanie zgody na wyjazd takiego kierowcy. Ma on wtedy prawo do 30 dni przebywać poza granicami swojego kraju. Przepisy ukraińskie nie mówią nic, jakie są warunki takiego pobytu poza granicami Ukrainy. Brak powrotu w wyznaczonym czasie oznaczać będzie brak otrzymania podobnego zezwolenia w przyszłości
wylicza mec. Svitlana Strachowicz.
Kierowca w ukraińskiej firmie może opuścić kraj na 45 dni
Ukraińska firma transportowa, przewożąca ładunki poza swój kraj, także może umożliwić legalny wyjazd za granicę swoich truckerów. W pojedynczej obsadzie kierowca może wyjechać z ładunkiem lub bez na 45 dni. Firma transportowa musi go wprowadzić do krajowego systemu monitorującego przekraczanie granicy. Jeżeli kierowca nie wróci na czas, to firma będzie miała zablokowany dostęp do systemu na 3 miesiące
dodaje mec. Svitlana Strachowicz.
Firma transportowa na Ukrainie – jak założyć?
Coraz więcej przedsiębiorców myśli o założeniu firmy transportowej na Ukrainie, aby stamtąd móc pozyskać do pracy kierowców zawodowych. Działanie to ma na celu złagodzić istniejące luki kadrowe. Z kolei na Ukrainie brakuje przedsiębiorstw mogących zaspokoić popyt na wywóz i wwóz towarów. Ukraina postanowiła zatem otworzyć się na zagranicznych inwestorów. Wprowadzono przepisy ułatwiające założenie tam firmy. Nowa legislacja umożliwiła też kierowcom wyjazd z kraju, który ograniczony jest przepisami o powszechnej mobilizacji.
Założenie spółki na Ukrainie jest proste. Wygląda podobnie jak w Polsce. Ukraina wydała przepisy ułatwiające zagranicznym przedsiębiorcom otrzymanie licencji transportowej. Prawo obowiązuje na czas wojny oraz przez okres 90 dni po jej zakończeniu. Podmiot założony przez zagranicznego inwestora nie musi posiadać bazy transportowej na Ukrainie. Należy jedynie mieć zarządzającego transportem, którym może być osoba z wyższym wykształceniem. Licencję transportową można uzyskać w terminie od 1 do 3 dni. Co więcej koszty utworzenia firmy nie są duże
wskazuje mec. Svitlana Strachowicz.
Przewoźnicy nie mogą wymieniać się kierowcami
Zgodnie z przepisami prawa jedynie agencje pracy mogą podnajmować kierowców do innych firm. Nie jest możliwe przekazywanie sobie kierowców pomiędzy przewoźnikami, nawet w sytuacji, kiedy spółki należą do jednej grupy, czy właściciela.
Firma transportowa nie ma prawa wynajmowania kierowcy do innej firmy. Polskie prawo pracy tego nie przewiduje. Legalne przekazanie kierowcy oznacza, że u pierwszego pracodawcy należy wziąć bezpłatny urlop. Wymagane jest podpisanie umowy o pracę lub cywilnoprawnej z drugą firmą na czas określony, równy wskazanemu urlopowi. Firmy muszą też podpisać ze sobą porozumienie, że kierowca w tym czasie przechodzi do nowego podmiotu. Dzieje się tak ponieważ, kierowca wsiadając do ciężarówki, zawsze musi mieć umowę o pracę lub cywilnoprawną z firmą, która jest właścicielem lub dysponentem danego pojazdu. Licencja transportowa wymagana jest kabinie kierowcy. Konkretny przewoźnik realizujący przewóz musi być ujęty w liście CMR. Kierowca musi mieć właśnie z tą firmą podpisaną umowę
wylicza mec. Svitlana Strachowicz.
Agencja pracy może podnajmować kierowców
Agencje pracy zajmują się legalizacją pracy i pobytu danego kierowcy w konkretnym kraju. Realizują wynajem kierowców dla innych firm transportowych, zarówno z kraju, jak i z zagranicy. Dodatkowo mogą one na podstawie faktury realizować płatność za jego pracę.
Kierowca nie może tak łatwo zmieniać firmy, np. z litewskiej ciężarówki, wsiąść do polskiej firmy i pojechać. Ani w polskich, ani w unijnych przepisach nie występuje kategoria wynajmowania kierowców pomiędzy firmami, jeżeli wynajmujący nie jest agencją pracy tymczasowej. Na świadectwie kierowcy widnieje konkretne przedsiębiorstwo, dla którego świadectwo jest wydane. W Niemczech za brak właściwego świadectwa kierowcy grozi kara wysokości 3000 euro. Co więcej, obywatele pochodzący spoza Unii Europejskiej muszą mieć zalegalizowany pobyt i pracę w kraju pracodawcy. Nie można go przenieść od tak do innego kraju. Należy załatwiać proces o przeniesienie kierowcy do innego kraju. Wpierw legalizacja pobytu, a potem uzyskanie dla kierowcy jego świadectwo kierowcy
wskazuje mec. Svitlana Strachowicz.
Czym się kierować wybierając agencję pracy?
Należy wpierw sprawdzać, prześledzić praktyki i podpisać umowę z agencją zatrudnienia. W pierwszej kolejności agencja musi zadbać o sprawdzenie autentyczności wszystkich dokumentów. Dobrą praktyką jest, aby agencja co miesiąc przekazywała przewoźnikowi pełną dokumentację, na potrzeby kontroli zagranicznych i krajowych służb. Zdarzały się przypadki, że wnosząc post factum o wysyłkę dokumentów urywały się kontakty z agencjami wynajmującymi kierowców. Należy pamiętać, że kierowca musi mieć wszystkie dokumenty. Dodatkowo wynagrodzenie należy wypłacać zgodne z właściwymi przepisami zagranicznymi, kraju w którym podnajęto kierowcę. GITD wnikliwie kontroluje dokumentację, a po nich doszło do skierowania licznych wniosków do prokuratury. Plagą są sfałszowane badania lekarskie. Nałożona kara na przewoźnika grozi utratą na pół roku prawa do występowania o wydanie świadectwa kierowcy
wylicza Svitlana Strachowicz.
