Rosja zapowiedziała, że w 2025 roku żegluga przez Korytarz Arktyczny ma być całoroczna! W związku z konfliktem na Bliskim Wschodzie najwięksi armatorzy na świecie zawiesili rejsy swoich kontenerowców przez Kanał Sueski. Przymusowe opłynięcie Afryki wokół Przylądka Dobrej Nadziei wydłuża drogę z Szanghaju do Rotterdamu aż o ok. 3,2 tys. mil morskich. Krótszą o 24% długości, alternatywą może być Korytarz Arktyczny. Już w połowie 2023 roku chiński przewoźnik morski Newnew Shipping Line wprowadził stałą linię kontenerowców przez Ocean Arktyczny, pomiędzy Chinami a Archangielskiem, którą kontenerowce pokonują jedynie w 25 dni. [6] Co więcej, DP World, zarządzający terminalem w Dubaju i NSR Rosatom podpisali umowę o rozwoju przewozów przez Korytarz Arktyczny. [7] Czy szlak północny stanie się popularną alternatywą dla innych odnóg Nowego Jedwabnego Szlaku i całego handlu między Europą a Azją czy tylko Rosyjskim sposobem na ominięcie sankcji?
Mapa – Euroazjatyckie korytarze transportowe
Źródło: [1]
Korytarz Arktyczny – co to jest?
Korytarz Arktyczny jest morskim szlakiem transportowym, liczącym 7 tys. mil morskich, przebiegającym przez Ocean Arktyczny od Cieśniny Beringa do Morza Barentsa, wzdłuż północnych rubieży Euroazji. Biorąc pod uwagę odległości pomiędzy portami Azjatyckimi a Rotterdamem, Korytarz Arktyczny jest jednocześnie najkrótszą drogą morską do Europy. Na trasie Rotterdam – Szanghaj jest o 24% krótszy w stosunku do dystansu pokonywanego Kanałem Sueskim. Z kolei, w związku z koniecznością opłynięcia Przylądka Dobrej Nadziei, skraca on dystans dla okrętów aż o 71%. Jego zaletą jest także możliwość transportu LNG na całym odcinku. W związku z ekstremalnymi warunkami klimatycznymi posiada jednak oczywiste wady.
Potrzeba eskorty lodołamaczy, ponieważ trasa wykazuje się dużym zalodzeniem. Co więcej, potrzeba specjalnego przygotowania ekipy do pracy w warunkach arktycznych, a także Korytarz Arktyczny charakteryzuje się krótkim okresem nawigacji (w okresie letnim)
wskazują autorzy raportu „Transport intermodalny na Nowym Jedwabnym Szlaku”. [1]
Korytarz Arktyczny stanowi jedną z odnóg Pasa Szlaku i Drogi (Polarny Jedwabny Szlak).
Porównanie odległości w milach morskich między portami w Azji i Rotterdamie Szlakiem Polarnym i przez Kanał Sueski
| Punkt nadania ładunku | Przylądek Dobrej Nadziei | Kanał Sueski | Szlak Polarny | Różnica [%] |
|---|---|---|---|---|
| Jokohama, Japonia | 14 448 | 11 133 | 7 010 | 27% |
| Pusan, Korea Południowa | 14 084 | 10 744 | 7 667 | 29% |
| Szanghaj, Chiny | 13 796 | 10 577 | 8 046 | 24% |
| Hongkong, Chiny | 13 014 | 9 701 | 8 594 | 11% |
| Ho Chi Minh, Wietnam | 12 258 | 8 887 | 9 428 | 6% |
Kontenerowce i gazowce na Korytarzu Arktycznym
Według Instytutu Arktycznego (The Arctic Institute) na Korytarzu Arktycznym do niedawna dominowało COSCO. W latach 2013-2021 zorganizowało 42 rejsy z wykorzystaniem 33 statków. W 2021 roku odbyło się aż 14 takich rejsów. Jednakże wybuch wojny na Ukrainie doprowadził do zawiedzenia w 2022 roku żeglugi przez COSCO na Oceanie Północnym. [2] Eksperci przyjmują, że wskazany wcześniej przewoźnik posiada najwięcej statków zdolnych do żeglugi Korytarzem Arktycznym. Rok 2023 przyniósł jednak kilka przełomowych decyzji armatorów. W połowie roku chiński operator „Hainan Yangpu Newnew Shipping Line Co.” rozpoczął stałe rejsy kontenerowców między Chinami a portem Archangielsk. [6]
Firma planuje rozmieścić pięć statków, łączących Chiny z rosyjskimi portami w Kaliningradzie, Sankt Petersburgu i Archangielsku poprzez Północny Szlak Morski
informuje The Arctic Institute. [2]
Jednym ze statków obsługujących Korytarz Arktyczny we flocie Newnew Shipping Line jest kontenerowiec NewNew Polar Bear o pojemności 1638 TEU. [7]
Źródło: Statista [9]
Zjednoczone Emiraty Arabskie zainteresowane Korytarzem Arktycznym
W październiku 2023 roku DP World i NSR Rosatom podpisali porozumienie o rozwoju przewozów kontenerowych Korytarzem Arktycznym. Powstała spółka International Container Logistics z kapitałem zakładowym w wysokości 960 milionów rubli – ok. 10,9 mln USD [według średniego kursu z dnia publikacji tekstu]. Rosatom objął 51% udziałów, a DP World 49%.
Rosja zapowiada całoroczną żeglugę po Korytarzu Arktycznym do 2025 roku
Współpraca między Rosją a Chinami zacieśnia się coraz bardziej, co przekłada się na zainteresowanie Korytarzem Arktycznym i dalszymi inwestycjami w optymalizację żeglugi. Na szczycie inicjatywy Pasa i Drogi, 19 października 2023 roku Władimir Putin zapowiedział inwestycje i wzrost przewozów przez Ocean Arktyczny.
Począwszy od przyszłego roku, żegluga dla statków towarowych klasy lodowej na całej długości NSR stanie się całoroczna
cytował Władimira Putina portal Trade Winds. [7]
Warto nadmienić, że odnotowano już rejsy Korytarzem Arktycznym niektórych masowców capesize (jednostek, które nie mogą ze względu na swoją wielkość wpłynąć do kanału Sueskiego lub Panamskiego) oraz tankowców bez klasy lodowej. W bieżącym roku Rosja zapowiedziała rejsy gazowców przy eskorcie lodołamaczy nawet w takich miesiącach, jak marzec, kwiecień i maj. Z kolei na rok 2025 zapowiedziano otwarcie okienka dla całorocznej żeglugi po Oceanie Arktycznym.
Korytarz Arktyczny wymaga asysty floty lodołamaczy
W celu utrzymania całorocznej żeglugi Korytarzem Arktycznym niezbędna jest flota lodołamaczy o dużej mocy, eskortujących jednostki handlowe. Rosyjski Rosatomflot posiada największe na świecie tego typu okręty o napędzie atomowym. Jednym z nowocześniejszych jest lodołamacz „Ural”, oddany do użytku pod koniec 2022 roku, należący do klasy Arktika. Okręty tego typu posiadają ok. 33,5 tys. ton wyporności. Dwa reaktory, dają im moc 81 tys. KM, rozpędzając lodołamacz do maksymalnie 22 węzłów. Żywotność reaktora atomowego szacowana jest na 40 lat. W chwili obecnej w służbie pozostają trzy lodołamacze wskazanej klasy: „Arktika”, „Sibir” i „Ural”. Aktualnie w budowie są dwie jednostki: „Jakucja”, mająca wejść do służby w 2025 oraz „Czukotka” w 2027. [5] Ze względu na wojnę spowolniły się prace nad lodołamaczem Rossija, pierwszym z nowej klasy Lidier.
Lodołamacz atomowy klasy Arktika: Ural. Źródło: [4], fot.: Baltic Yard
Polarny Jedwabny Szlak melodią przyszłości
Zamknięcie Kanału Sueskiego przedłużyło transittime statków z Azji do Europy o ok. 10 dni. Co więcej, droga wokół Afryki także usiana jest przeszkodami, ponieważ na wschodnim jej wybrzeżu cały czas grasują piraci. Być może nie będzie dla Chin odwrotu od wykorzystania Polarnego Jedwabnego Szlaku. Co więcej, Rosja zapowiedziała, że od 2025 roku żegluga przez Ocean Arktyczny będzie całoroczna. Moskwa zapowiedziała też, że od 2023 roku, ok. 150 mln ton ładunków, w tym surowców energetycznych, będzie przewożona Korytarzem Arktycznym. Problemem mogą jednak się okazać opóźnienia w oddaniu do użytku planowanych lodołamaczy. Nie zmienia to jednak, że zainteresowanie Chin Arktyką rośnie i zwiększenie udziału w ruchu towarowym w tym rejonie świata to tylko kwestia czasu.
Raport Transport intermodalny na Nowym Jedwabnym Szlaku [POBIERZ]
Przypisy:
[1] Świeboda J., Lysionok A., Majowicz A. i inni, Transport intermodalny na Nowym Jedwabnym Szlaku, Polski Instytut Transportu Drogowego, Wrocław, grudzień 2020.
[2] Lamazhapov E., Stensdal I., and Heggelund G., China’s Polar Silk Road: Long Game or Failed Strategy?, The Arctic Institute, 14.11.2023: https://www.thearcticinstitute.org/china-polar-silk-road-long-game-failed-strategy/ [dostęp: 15.01.2024].
[3] Nitka A., Lodołamacz atomowy Urał rozpoczął próby morskie, Zespół Badań i Analiz Militarnych: https://zbiam.pl/lodolamacz-atomowy-ural-rozpoczal-proby-morskie/ [dostęp: 15.01.2024].
[4] Nilsen T., Less than a year after launch, Russia’s newest nuclear icebreaker sails back to St. Petersburg yard, The Barents Observer: https://thebarentsobserver.com/en/arctic/2023/07/less-year-after-launch-nuclear-icebreaker-ural-sails-back-st-petersburg-yard [dostęp: 15.01.2024].
[5] Ciszak P., Chiny znalazły nową drogę do Europy. Kluczem współpraca z Rosją, Money.pl: https://www.money.pl/gospodarka/chiny-znalazly-nowa-droge-do-europy-kluczem-wspolpraca-z-rosja-6975332322421568a.html [dostęp: 15.01.2024].
[7] Papachristou H., Russia and DP World forge venture to send container ships through the Arctic, TradeWinds: https://www.tradewindsnews.com/containerships/russia-and-dp-world-forge-venture-to-send-container-ships-through-the-arctic/2-1-1542809 [dostęp: 15.01.2024].
[8] Alphaliner TOP 100, https://alphaliner.axsmarine.com/PublicTop100/ [dostęp: 15.01.2024].
[9] Fleck A., The Polar Silk Road, Statista: https://www.statista.com/chart/30201/major-maritime-routes-opening-up-in-the-arctic/ [dostęp: 15.01.2024].
