W sierpniu 2023 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące tachografów w Polsce. Wymusiły one montaż tachografów inteligentnych w nowych pojazdach. Jednak teraz czeka nas nowy etap wdrażania przepisów. Do końca 2024 roku przewoźnicy realizujący przewozy międzynarodowe na terenie UE muszą wymienić tachografy analogowe i cyfrowe na inteligentne. Inaczej czeka ich brak transportu lub surowe kary.
Przedsiębiorcy mierzą się dzisiaj z rosnącymi kosztami zatrudnienia i niedoborem wykwalifikowanych pracowników. Sama logistyka stoi przed kryzysem gospodarczym i politycznym, ale także nowymi regulacjami prawnymi i administracyjnymi. Dochodzi do tego przeciwdziałanie kryzysowi klimatycznemu poprzez wdrożenie europejskiego systemu handlu emisjami, ale i dostosowanie sprzętu do nowych wymagań. Dlatego przewoźnika nie ominie też wymiana tachografów.
Nowe przepisy w sprawie tachografów
Nowe przepisy mówią, że do końca grudnia 2024 roku firmy realizujące międzynarodowe operacje przewozowe muszą wymienić wszystkie tachografy analogowe i cyfrowe na nowe modele inteligentne I lub II gen. Jednak pojazdy o masie całkowitej powyżej 3,5 tony lub przystosowane do przewozu więcej niż dziewięciu osób muszą być wyposażone w inteligentne tachografy drugiej generacji (G2V2). Termin na wprowadzenie tych zmian jest ograniczony, więc przewoźnicy muszą działać zgodnie z harmonogramem wymiany, aby spełnić nowe wymogi.
Po co ta zmiana?
Nowoczesne tachografy precyzyjnie rejestrują czas pracy kierowcy. Obejmują czas prowadzenia pojazdu, odpoczynku, dyżur, ale też inne czynności, np. załadunek i rozładunek. Ich głównym celem jest zapewnienie przestrzegania przepisów dotyczących czasu prowadzenia i odpoczynku, co przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach oraz zapobiega przeciążeniu kierowców. Dane z tachografów mogą być odczytywane i kontrolowane przez organy egzekwowania przepisów drogowych oraz inspekcje transportu.
Spójność i egzekucja
Niemniej jednak, istniejące różnice w używanych urządzeniach oraz niejednolite regulacje wśród państw członkowskich Unii powodują utrudnienia w egzekwowaniu przepisów. W związku z tym, postanowiono wprowadzić zmiany mające na celu ujednolicenie tych regulacji i poprawę spójności w zakresie ich stosowania.
Nowe technologie i kontrola
Zdalne pobieranie danych z tachografów przez inspekcje staje się powszechne w całej Unii Europejskiej. Inelo pokazuje, że z obecnych inteligentnych tachografów służby kontrolne mogą odczytać 19 parametrów, co pozwala wykryć manipulacje.
Internet często relacjonuje przypadki, gdzie inspektorzy na podstawie tych danych zatrzymali ciężarówki do szczegółowej kontroli. Skanowanie wielu pojazdów i typowanie podejrzanych do kontroli jest kluczowe dla bezpieczeństwa drogowego. W Polsce, kontrole wykrywające manipulacje mogą skutkować zatrzymaniem prawa jazdy na 3 miesiące. Nowe tachografy dają inspektorom możliwość zdalnej weryfikacji przekroczeń czasu jazdy i poprawności lokalizacji GNSS.
Kto musi wymienić tachograf?
Obowiązek wymiany tachografu dotyczy:
• wszystkich nowo rejestrowanych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony lub pojazdów przystosowanych do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą, zarejestrowanych po 21 sierpnia 2023 roku;
• pojazdów użytkowanych do transportu międzynarodowego, które zostały wyposażone w tachografy analogowe lub cyfrowe pierwszej generacji, zarejestrowanych przed 21 sierpnia 2023 roku.
Jednak nowe przepisy dotyczą tylko przejazdów międzynarodowych realizowanych w krajach UE. Przewoźnicy realizujący przewozy mieszane zamiast wymiany we wszystkich pojazdach mogą próbować optymalizować trasy poprzez wybór odpowiednich pojazdów dla konkretnych odcinków lub też może podzielić swoją flotę.
Jeśli przewoźnik realizuje przewozy mieszane, których część stanowi tzw. krajówka, a pozostałe to przewozy międzynarodowe, wówczas zamiast wymieniać tachografy może zrobić rotację pojazdów tak, aby te ze starszymi tachografami przeznaczyć wyłącznie na trasy krajowe, a z nowymi na międzynarodowe.
podkreśla Mateusz Włoch Ekspert ds. rozwoju i szkoleń w Inelo
Do kiedy wymienić tachograf?
Przewoźnicy mają ograniczony czas na dokonanie wymiany tachografów.
Do 31 grudnia 2024 roku przewoźnicy muszą wymienić w przewozach międzynarodowych tachografy najstarsze, czyli analogowe oraz cyfrowe (G1). Jeśli po tej dacie w przewozach międzynarodowych przewoźnik będzie chciał używać pojazdu, to musi być w nim zamontowany tachograf inteligentny (G2) w wersji pierwszej lub drugiej.
Najpóźniej do 19 sierpnia 2025 roku muszą wymienić wszystkie tachografy używane w pojazdach w międzynarodowych przewozach. Jeżeli przewoźnik w 2023 roku kupił pojazd z tachografem inteligentnym w wersji pierwszej, to po dwóch latach znowu będzie musiał taki tachograf wymienić.
Ale uwaga, wymiana tachografów nie dotyczy pojazdów używanych wyłącznie na terytorium Polski oraz wykonujących przewozy jedynie do krajów trzecich w ramach umowy AETR.
Ile kosztuje wymiana tachografu?
Na łamach Magazynu Menedżerów Transportu czytamy, że niestety producenci nie mogą zaktualizować obecnych tachografów, tylko fizycznie je wymienić. Jest to efekt nowych wymagań dotyczących sygnału lokalizacji i obowiązkowego interfejsu bluetooth do inteligentnych systemów transportowych. Co więcej, wymiana samego tachografu nie wystarczy – konieczna jest także wymiana czujnika ruchu, gdyż te są możliwe do kalibrowania tylko z jednym tachografem.
Przewoźnicy będą musieli ponieść koszty wymiany tachografów, co stanowi znaczący wydatek, dzisiaj szacowany na około 4500 zł netto dla kilkuletniej ciężarówki. Jednak z wprowadzeniem nowych tachografów spodziewany jest wzrost tych kosztów, zależny od konkretnego pojazdu i modelu tachografu. Ponadto, proces wymiany może trwać nawet kilka godzin, co powoduje dodatkowe koszty związane z przestojem pojazdu. Z tego powodu, przewoźnicy muszą przemyśleć, które pojazdy będą obsługiwać przewozy międzynarodowe w 2025 roku i zaplanować wymianę tachografów odpowiednio wcześniej, najlepiej na cały 2024 rok.
Przewoźniku, wymień tachograf jak najszybciej!
Tak jak zima lubi zaskakiwać kierowców, tak i w terminach często stawiamy na prokrastynację. Jednak nie warto czekać na końcówkę roku z wymianą tachografu. Peter Osterberg, prezes firmy Eurotach Stoneridge ponawia apel do firm transportowych, o jak najszybszą wymianę tachografów. W przeciwnym razie, może nastąpić spiętrzenie montaży w serwisach w drugiej połowie tego roku.
Michał Cieślak, CMO Eurotach podkreśla przy tym, że odpowiedzialne firmy transportowe, rozpoczęły już wymianę tachografów, korzystając z dostępności urządzeń i braku kolejek w serwisach. Zwłaszcza, że do wymiany jest w Polsce jest ponad 250 tys. tachografów do końca 2024 roku. A jeśli takie spiętrzenie wystąpi to zaburzy pracę transportowców, często blokując im możliwość normalnej pracy.
Spiętrzenie jest już pewne!
Szacuje się, że w Polsce działa maksymalnie 700 warsztatów naprawiających i kalibrujących tachografy. A mniej niż 200 może tachograf wymienić.
Z tej liczby 160-190 jest w stanie podjąć się wymiany urządzenia. Ta sieć poradzi sobie z wymianą tachografów (choć z trudem), tylko jeżeli będzie równomiernie obciążona pracą. W innym przypadku, jeśli przewoźnicy odłożą ten obowiązek na później, warsztaty nie poradzą sobie ze spiętrzeniem
alarmuje Cieślak.
Sam GITD wskazuje, że brak wymiany uniemożliwi dalsze świadczenie międzynarodowych przewozów, a nieprzestrzeganie nowego obowiązku będzie wiązało się z nałożeniem kary finansowej: 10 000 zł dla firmy transportowej oraz 2 000 zł dla osoby zarządzającej transportem.
Aby uniknąć ryzyka związanego z odkładaniem na koniec roku obowiązku wymiany tachografu na inteligentny drugiej wersji, zalecamy wymianę sprzętu bez zbędnej zwłoki. Jednocześnie informujemy, iż wymiana taka nie jest konieczna wyłącznie, jeśli pojazd będzie użytkowany do przewozów krajowych bądź międzynarodowych bez przekraczania granic innych państw członkowskich (np. Polska – Ukraina).
czytamy w oświadczeniu Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego
