Konwencją CMR powszechnie nazywana jest „Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów sporządzona w Genewie dnia 19 maja 1956 r.” Polska przystąpiła do tej umowy międzynarodowej 27 kwietnia 1962 roku. Na dzień dzisiejszy ten kluczowy dla sektora transportu międzynarodowego akt prawny podpisało 55 państw, w tym prawie wszystkie państwa Europejskie i wszystkie, które odgrywają istotną rolę w globalnym transporcie drogowym. Konwencja stanowi przepisy prawa powszechnie obowiązującego w Polsce i stosuje się do prawie wszystkich umów przewozu międzynarodowego. Celem konwencji było ujednolicenie przepisów w zakresie międzynarodowego transportu drogowego, aby unikać licznych niezgodność i często sprzecznych regulacji krajowych.

W międzynarodowym transporcie drogowym umowa przewozu w formie odrębnego dokumentu odgrywa w praktyce przewozowej rolę drugorzędną. W efekcie to list przewozowy stanowi bardzo często jedyne pisemne źródło informacji o postanowieniach umowy. Zgodnie z szacunkami IRU w ciągu roku w UE w obrocie znajduje się nawet 400 milionów listów przewozowych w postaci wielu kopii dokumentu papierowego.

W 2011 r. wszedł w życie Protokół dodatkowy do Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) w sprawie elektronicznego listu przewozowego (tzw e\-CMR). Protokół dodatkowy umożliwił zarówno wystawianie elektronicznych listów przewozowych jak i komunikowanie się przez strony umowy przy wykorzystaniu komunikacji elektronicznej.

Polska właśnie przystąpiła do protokołu dodatkowego CMR. Protokół wejdzie w życie 11 września 2019 roku. Przystąpienie do Protokołu stanowi dopiero pierwszy niezbędny krok w kierunku uczestniczenia w elektronicznym systemie obiegu listu przewozowego CMR. Zadaniem państw, które przystąpiły do Protokołu jest wspólne wdrożenie w ramach realizacji Konwencji systemu funkcjonowania e\-CMR oraz ustalenie zakresu procedur, standardów oraz obowiązków poszczególnych podmiotów.

Na chwilę obecną protokół został przyjęty już w 22 krajach: Białoruś, Bułgaria, Dania, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Iran, Łotwa, Litwa, Luxemburg, Holandia, Mołdawia, Polska, Rosja, Rumunia, Słowacja, Słoweniaa, Hiszpania, Szwajcaria, Turcja i Tadżykistan. Ponadto Belgia testuje rozwiązanie przed ratyfikacją.

Warto zaznaczyć, że przystąpienie przez Polskę do omawianego protokołu nie oznacza automatycznie możliwości zastosowania w naszym kraju elektronicznego listu przewozowego. Przystąpienie do Protokołu stanowi dopiero pierwszy niezbędny krok w kierunku uczestniczenia w elektronicznym systemie obiegu listu przewozowego CMR w przyszłości. Zgodnie z kluczowym w tej sprawie art. 5 Protokołu dodatkowego, podmioty zainteresowane wykonywaniem umowy przewozu z wykorzystaniem listu e\-CMR uzgadniają procedury i ich realizację, w celu zapewnienia zgodności z wymogami protokołu oraz Konwencji.

Przed nami jeszcze dużo pracy nad technologią oraz ramami prawnymi, w którą zaangażować powinny się zarówno strona reprezentująca sektor publiczny (Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, Ministerstwo Cyfryzacji) oraz sektor prywatny (zrzeszenia przedsiębiorców, firmy  technologiczne oferujące rozwiązania dla branży TSL oraz inne instytucje działające w obszarze transportu). Polska jako lider transportu międzynarodowego w Unii Europejskiej stoi przed szansą, którą musi dobrze wykorzystać – idąc za ciosem powinniśmy być liderem w zakresie wdrażania nowoczesnych rozwiązań dążąc do pełnej cyfryzacji obiegu dokumentów w transporcie międzynarodowym poprzez promowanie dobrych praktyk i innowacyjnych rozwiązań.

Jako Polski Instytut Transportu Drogowego od wielu miesięcy pracujemy nad koncepcją, którą omawiamy również podczas spotkań międzynarodowej grupy roboczej analizującej i pracującej nad rozwiązaniami w tym specyficznym transgranicznym rozwiązaniu. Koncepcja ta oparta jest na technologii DTL/Blockchain, która ma wiele zalet szczególnie w tym wypadku.  Wspólnie z Grupą Trans.eu wspieraliśmy realizację projektu eCMR podczas Blockathonu już w ubiegłym roku, gdy temat został zaproponowany przez Ministerstwo Finansów.

Mamy XXI w., wiele mówi się o czwartej rewolucji technologicznej, także w branży TSL. Coraz głośniej jest o autonomicznej flocie, logistyce 4\.0, a jednocześnie dzisiejszy list przewozowy CMR jest jak historyczna pamiątka w tym nowoczesnym świecie. Konwencja międzynarodowa CMR powstała w latach 50\. XX w., a wzór dokumentu, który w wielu kopiach codziennie jest rozsyłany pocztą, w latach 70 ubiegłego wieku. Czas najwyższy by elektroniczna wersja listu przewozowego w transporcie drogowym weszła w życie z przytupem.

> Zalety eCMR

>

>

> Korzyści ze stosowania eCMR jest wiele. Wszystkie przewozy realizowane z użyciem elektronicznego listu przewozowego będą śledzone na terenie całej Europy i analizowane w czasie rzeczywistym. Elektroniczny CMR pozwoli przewoźnikom na wygodną archiwizację informacji logistycznych. Strony umowy będą miały dostęp do informacji dotyczących przebiegu całego procesu, takich jak miejsce i czas załadunku, oraz gdzie się znajduje ładunek i jaką ciężarówką jest transportowany.

>

>

> Ponadto kolejne działania, np. fakturowanie, potwierdzenie dostawy lub wszczęcie procedur reklamacyjnych, będą przebiegały szybciej i przy niższych kosztach. Co bardzo ważne, przewoźnicy dzięki eCMR mogą natychmiast po zrealizowaniu transportu wystawić rachunek za świadczoną usługę, a to znacznie skróci oczekiwanie na płatność.

>

>

> Korzyści ze stosowania eCMR dostrzegają także producenci. Dzięki szybkiemu potwierdzeniu dostawy towaru za granicę, nie muszą odprowadzać VAT od sprzedanych produktów. Wprawdzie podatek ten dla sprzedaży wewnątrzwspólnotowej wynosi 0 proc., jednak dopóki nie będzie dokumentu potwierdzającego fakt, że towar dotarł za granicę, producent jest zobowiązany odprowadzić obowiązującą w kraju jego siedziby stawkę VAT. Według holenderskiego związku transportowego TLN (Transport Logistiek Nederland), sektor transportu dzięki eCMR jest w stanie zaoszczędzić nawet 180 mln euro rocznie.

autor: Marcin Wolak

\-\>  Optymalizacja logistyki wyzwaniem przyszłości