Automaty paczkowe są w stanie zredukować emisję CO2 nawet o 75 proc. Z kolei cyfryzacja pozwala na bardziej optymalne planowanie tras i szansę na znaczące ograniczenie tzw. pustych przebiegów. Jakie działania podejmują firmy z sektora TSL projektując zrównoważony transport? Wybiorą transport intermodalny, dronowy, czy zelektryfikowany drogowy? Trendy nakreślili eksperci podczas XVI Międzynarodowej Konferencji z cyklu „Innowacyjność i kreatywność w gospodarce”. Motywem przewodnim tegorocznej edycji było „Projektowanie zrównoważonego transportu”.
Główne trendy zrównoważonego transportu
Najważniejsze aspekty towarzyszące zrównoważonemu transportowi, to obecnie elektryfikacja floty, zwiększanie liczby automatów paczkowych, transport intermodalny, czy polityka „zero waste”. Jednym z kluczowych elementów jest wdrażanie nowoczesnych technologii cyfrowych.
Sztuczna inteligencja to już teraźniejszość. Wiele firm optymalizuje trasy i eliminuje puste przebiegi lub powtarzalne, wręcz rutynowe czynności. Przykładowo spółka GPW Logistics buduje „Polski Cyfrowy Operator Logistyczny”. Zadaniem PCOL będzie wyeliminowanie pustych przejazdów. Sztuczna inteligencja zagości w naszym życiu, będzie optymalizować, ale nie zastąpi człowieka. W transporcie istotne są relacje twarzą w twarz, a tego algorytmy nie zastąpią. W latach 90-tych biznes budowało się właśnie na nich. W chwili obecnej jest mniej ładunków, zatem tam, gdzie relacje z klientami były dobre, to ma firma ma dalej co wozić. Korzystajmy z narzędzi, ale nie zapominajmy, że człowiek jest ważny
przekonuje dr inż. Justyna Świeboda, prezes Polskiego Instytutu Transportu Drogowego.
Elektryfikacja floty postępuje
Według licznika elektromobilności Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych, w czerwcu 2023 roku liczba elektrycznych pojazdów dostawczych i ciężarowych wynosiła 1314. W stosunku do pierwszego półrocza 2022 roku zaobserwowano wzrost aż o 115 proc.
Źródło: Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych
Elektryfikujemy flotę. Na chwilę obecną posiadamy około 600 samochodów elektrycznych. Na przełomie września i października dojdziemy do ok. tysiąca. Łącznie 15 proc. naszej floty jest już elektryczna. W tym roku dostarczyliśmy ok. 20 mln paczek tylko pojazdami elektrycznymi. Podwoiliśmy ten wynik w stosunku do zeszłego roku. Problemem nadal jest średnia mila, czyli przejazdy ciągnikami z naczepami pomiędzy oddziałami. 1500 samochodów codziennie przemieszcza się po tych trasach. Testowaliśmy różne pojazdy. Patrzymy na wodór jako alternatywę. Mając na uwadze produkcję zielonego wodoru, to gra jest warta świeczki
dodaje Sebastian Anioł, dyrektor działu innowacji logistycznej w InPost.
Ostatnia mila do automatu paczkowego
Według Last Mile Experts, na koniec 2022 roku w Polsce działało 28,9 tys. automatów paczkowych. [3] Urząd Komunikacji Elektronicznej, w opracowaniu „Raport o stanie rynku pocztowego w 2022 roku” określił ich liczbę na 26 731. W stosunku do 2021 roku zwiększyła się ona o 47 proc., czyli o 8 519 automatów. [1] Liderem na rynku jest InPost, który posiada ponad 20 tys. paczkomatów.
Paczkomat jest z założenia proekologiczny. Jest on w stanie zastąpić kilku kurierów. Jeden kurier dostarcza około tysiąc paczek dziennie, poruszając się pomiędzy 4-5 paczkomatami. W tradycyjnych dostawach „pod drzwi” przypada zatem 70-80 paczek dziennie na kuriera. To wpływa na redukcję emisji CO2 i hałasu, poprzez zmniejszenie ruchu w miastach. Badania pokazały, że automaty paczkowe są w stanie zredukować w emisję CO2 nawet o 75 proc. Dzieje się tak, ponieważ ich gęsta sieć sprawia, że dostępne są w zasięgu kilku minut od domu. Większość wybiera się do nich pieszo
wylicza Sebastian Anioł.
Pobierz raport: Ostatnia mila dla e-commerce
Recykling i ekozwroty
Wprowadziliśmy usługę „ekozwroty”. Nawiązaliśmy współpracę z fundacją „Odzyskaj Środowisko”. W celu przetwarzania, utylizacji i odzyskiwania surowców z elektroniki, uruchomiliśmy darmową, z punktu widzenia klienta, możliwość pozbywania się niepotrzebnych rzeczy. Chcemy, aby ludzie je oddawali. Fundacja po raz kolejny rusza od września z konkursem „Polska stolica recyklingu”, gdzie namawia do pozbywania się min. dużego AGD. Będzie też promowała usługę ekozwroty. Celem jest zwiększenie troski o planetę. To takie swoiste podejście edukacyjne
przekonuje Sebastian Anioł.
Zrównoważony transport to też transport intermodalny
Transport intermodalny może być alternatywą dla transportu drogowego. Generuje on mniejszy ślad węglowy. Jednym składem można przewieźć znacznie większą liczbę kontenerów lub naczep.
Polska jest czwartym krajem w Europie pod względem przewozu towarów, z liczbą ponad 40 tys. firm. Jednocześnie nasze przedsiębiorstwa obsługują 25 proc. całego transportu w Unii Europejskiej. Transport intermodalny sukcesywnie się rozwija. Od 2012 roku do 2022 odnotowano wzrost przewozów o 174 proc. r/r. Na dzień dzisiejszy posiadamy też w naszym kraju ponad 40 terminali intermodalnych. Transport kolejowy się odradza, ale jeszcze jest dużo do zrobienia pod względem niedostatków infrastruktury. W Polsce firma Clip, specjalizuje się w transporcie naczep koleją. W jednym składzie jadącym do Duisburga znajdują się aż 32 naczepy. W transporcie intermodalnym są też różne długości pociągów. Przykładowo na Nowym Jedwabnym Szlaku, w Kazachstanie liczą one kilometr (40 kontenerów), a u nas tylko 750 metrów. Różne są też stawki za dostęp do infrastruktury drogowej. Szwajcaria i Austria stawiają na kolej, posiadając wysokie stawki drogowe. Nie zmienia to jednak faktu, że ostatnia mila musi być wykonana transportem drogowym, od drzwi do drzwi
wskazuje dr inż. Justyna Świeboda.
Czy drony zrewolucjonizują transport na ostatniej mili?
Lotnictwo generuje wysoki poziom ryzyka, zatem jest mocno uregulowany. Dużo to kosztuje, dlatego też lotniczo wożone są specyficzne towary. Towar o małej objętości o stosunkowo dużej wartości się opłaca. Podobnie będzie z transportem dronowym w miastach. Nie będzie to skala porównywalna z transportem naziemnym. Dronami będą wożone produkty ważne społeczne, np. medyczne, narządy do transplantacji, zasoby dla służb ratunkowych podczas wypadków, itp. Koszt nie gra w takim przypadku aż tak istotnej roli, bo np. przewóz ratuje życie i zdrowie. W projekcie zdefiniowaliśmy 6 perspektywicznych dziedzin w ciągu 10-15 lat. Przykładowo Farada Group przewozi preparaty medyczne między Gdańskiem a Helem (ok 70 km w linii prostej). Przelot dronem trwa kilkanaście minut. Przejazd samochodem, w zależności od natężenia ruchu, zajmuje ponad 2 godziny. Tutaj są korzyści, także i ekonomiczne, ponieważ dron może lądować w dowolnym miejscu
prognozuje dr inż. Bartosz Dziugieł, starszy specjalista ds. badawczych w Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa Koordynator projektu ASSURED-UAM
Zrównoważony transport a własność intelektualna
Każdy w branży powinien odpowiedzieć na pytanie, co chce chronić i co chce osiągnąć. Nowe technologie to patenty na wynalazki i wzornictwo użytkowe. Czy uda się to też w określonej branży? Pojawiają się dwie strategie: monopolizacja (patent) vs tajemnica przedsiębiorstwa. Przykładowo Coca Cola nie chciała uzyskać patentu na swój produkt, gdyż działałby on tylko przez 20 lat. Dzięki tajemnicy przedsiębiorstwa, nikt do dziś nie zna receptury. Ważne są dobrze konstruowane umowy o poufności. Znaki towarowe to nie tylko nazwa i grafika, ale i coś więcej. UPC uzyskał monopol na brązowy kolor. Nie można wykorzystywać danego koloru. 10-20 lat temu nikt nie myślał, że prawnik będzie konsultował takie kwestie
wskazuje Anna Maria Sobczak, radca prawny w Kancelarii Prawnej RPMS Staniszewski & Wspólnicy.
Przypisy
[1] Urząd Komunikacji Elektronicznej, Raport o stanie rynku pocztowego w 2022 roku, https://www.uke.gov.pl/akt/raport-o-stanie-rynku-pocztowego-w-2022-r-,482.html [dostęp: 17.07.2023].[2] Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych, Licznik Elektromobilności: polski rynek e-mobility na plus w I połowie 2023 r., https://pspa.com.pl/2023/informacja/licznik-elektromobilnosci-polski-rynek-e-mobility-na-plus-w-i-polowie-2023-r/ [dostęp: 17.07.2023].
[3] Jachowski P., Automaty paczkowe AliExpress już z brandingiem DHL. To efekt sojuszu Niemców z Chińczykami, https://www.wiadomoscihandlowe.pl/artykul/automaty-paczkowe-aliexpress-juz-z-brandingiem-dhl-to-efekt-sojuszu-niemcow-z-chinczykami [dostęp: 17.07.2023].