Według danych GUS, transport drogowy był w 2021 roku odpowiedzialny za 56,3% wszystkich przychodów osiągniętych w sektorze transportu w Polsce. Wygenerował on łącznie 201,5 mld zł przychodu. Zdecydowanie w transporcie drogowym dominowały przewozy ładunków, które osiągnęły przychody na poziomie 142,4 mld zł, stanowiąc ostatecznie 76,6% całej tej kwoty.[1] Dane wskazują jednoznacznie, że transport drogowy nadal dominuje w Polsce. Jak szczegółowo na tym tle wyglądały działające w nim przedsiębiorstwa? GUS prześwietlił zatrudnienie, koszty, zyski i wynagrodzenia w branży, w najnowszej edycji raportu „Transport drogowy w Polsce w latach 2020 i 2021”. Przyjrzyjmy się zatem najważniejszym liczbom. Natomiast w kolejnym tekście zaprezentujemy dane GUS, dotyczące przewozów ładunków transportem samochodowym.
Transport drogowy to głównie biznes prywatny
Pozycję polskiego transportu drogowego od lat kreują tworzący go przedsiębiorcy i ich firmy. Dane statystyczne dobitnie to potwierdzają. Prywatny biznes odpowiedzialny był w 2021 roku aż za 92,7% wszystkich przychodów. Co więcej, jego udział wzrósł w stosunku do poprzedniego roku o 10%. Pozostałe przychody przypadły na sektor publiczny.
Wynik finansowy transportu drogowego poprawił się w 2021 roku
Obliczając wyniki finansowe transportu drogowego, Główny Urząd Statystyczny brał pod uwagę przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 49 pracowników. Generalnie, porównując ze sobą wynik finansowy brutto między latami 2020 a 2021 był on lepszy o blisko 31%. Zanotowano lepszy wynik o 1394,8 mln zł. W 2021 roku branża osiągnęła 4551,0 mln zł, a w 2020 było to 3156,2 mln zł.
Koszty w transporcie drogowym stale rosną
GUS wskazuje, że wzrost kosztów uzyskania przychodów w transporcie drogowym był większy o 15,6% w stosunku do 2020 roku. Niestety, zestawiając to z danymi za inflację w analogicznym okresie, gdzie „wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2021 r. w stosunku do roku poprzedniego wyniósł 5,1%”, to w transporcie drogowym koszty rosły szybciej niż wskaźnik inflacji.[2] Przeliczając to na konkretne kwoty, to koszty dla transportu drogowego w 2021 roku wyniosły łącznie 186,3 mld zł.
Przychody w transporcie drogowym
Cały transport drogowy w 2021 roku wygenerował o 9,8% większy przychód niż rok wcześniej, osiągając 201,5 mld zł przychodu. Z łącznej dla sektora kwoty 201,5 mld zł, firmy zatrudniające 49 osób wypracowały przychód w kwocie 76,9 mld zł. Warto nadmienić, że same przewozy ładunków wypracowały 142,4 mld zł.
Zatrudnienie i wynagrodzenia
Główny Urząd Statystyczny badał sytuację związaną z personelem pracującym w transporcie drogowym na podstawie firm, zatrudniających więcej niż 9 osób. W 2021 roku przeciętne zatrudnienie na podstawie stosunku pracy wyniosło 344,9 tys. osób. Zwiększyło się ono o 1,5% w stosunku do wcześniejszego roku. Zwiększeniu uległo także przeciętne wynagrodzenie (o 6,8%) i wyniosło ono 4355,90 zł. Branża odnotowała także, między 2020 a 2021 rokiem, wzrost zatrudnienia. Pracujący w transporcie drogowym zwiększyli swój udział z 60,9% do 63,2% biorąc pod uwagę cały sektor transportowy.
Flota pojazdów mocno zróżnicowana wiekowo
Według GUS, w dniu 31 grudnia 2021 było w Polsce 3 634 196 pojazdów ciężarowych, w tym 728 465 o ładowności 15 ton i więcej. Z kolei samych ciągników siodłowych było w CEPiK 505 609. Ciężki transport drogowy jest tylko fragmentem całej branży w naszym kraju. 80% samochodów ciężarowych w Polsce stanowią lekkie pojazdy o ładowności nieprzekraczającej 1,5 tony. Przekłada się to także na ich wiek, znacząco różny niż ten znany z przewozów międzynarodowych. Dane GUS z 2021 wskazują, że spośród wszystkich pojazdów ciężarowych tylko 5,2% stanowią pojazdy nieprzekraczające dwóch lat. W kolejnej grupie wiekowej, czyli od 3 do 5 lat odnotowano 6,3% pojazdów. Ciężarówek w wieku między 6-11 lat było 14,9%. Oznacza to, że pojazdy w trzech pierwszych grupach wiekowych stanowiły nieco ponad 1/4 całej floty. Niestety caly czas pokaźną grupą, bo 22,7% tworzą najstarsze pojazdy, których wiek przekracza 31 lat.
W Polsce dominują naczepy o dużej ładowności
Według GUS „w 2021 roku w Polsce zarejestrowanych było 503,8 tys. naczep ciężarowych oraz 609,7 tys. przyczep ciężarowych”.[1] Zdecydowanie dominowały naczepy o największej ładowności, powyżej 25 ton, z 85,9% udziałem we flocie. Z kolei przyczepy o mniejszej ładowności, cieszą się największą popularnością. 71,7% spośród nich posiadało ładowność do 5 ton. Jeśli chodzi o rodzaj stosowanych naczep, to 6 na 10 wszystkich jednostek stanowią cysterny. Na drugim miejscu znalazły się: jednostki izotermiczne, chłodnie i lodownie, z 18,3% udziałem we flocie. Naczepy kontenerowe stanowiły 12,8%. Warte odnotowania jest, że wśród przyczep dominowały z kolei wywrotki z prawie 3/4 udziałem we flocie przyczep.
Olej napędowy wciąż głównym paliwem
Cały czas w polskim transporcie towarowym dominują klasyczne źródła zasilania. Wśród ciągników siodłowych, aż 98% było w 2021 roku zasilanych olejem napędowym. Na drugim miejscu były pojazdy CNG, z 1,15% udziałem. Wśród całości pojazdów ciężarowych, numerem jeden także był olej napędowy, który zasilał 76% pojazdów. Ciężarówki benzynowe miały 18% udział we flocie. Co ciekawe, między 2020 a 2021 rokiem, o niecałe 600 pojazdów wzrósł udział samochodów elektrycznych, ale nadal nie przekraczał 1% wszystkich pojazdów.
Raport GUS – POBIERZ
Artykuł powstał w oparciu o dane z raportu Głównego Urzędu Statystycznego: „Transport drogowy w Polsce w latach 2020 i 2021, Warszawa, Szczecin 2023″. Więcej o transporcie drogowym także w artykule: „Raport GUS podsumował polski transport w 2021 roku„.
Literatura
[1] GUS, Transport drogowy w Polsce w latach 2020 i 2021, Warszawa, Szczecin 2023, s.22 https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/transport-i-lacznosc/transport/transport-drogowy-w-polsce-w-latach-2020-i-2021,6,7.html [dostęp: 11.03.2023].
[2] GUS, Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w grudniu 2021 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-w-grudniu-2021-roku,2,122.html [dostęp: 11.03.2023].
